Tôi sống ở Hà Nội đã gần hai thập kỷ, từ ngày còn sinh viên nghèo kiết xác đến giờ, vợ chồng cày cuốc không ngừng nghỉ mới mua nổi căn nhà nhỏ xíu trong ngõ sâu. 28 mét vuông mặt bằng, xây ba tầng lầu, chen chúc giữa rừng nhà cao tầng. Với nhiều người, đó là thành tựu lớn lao – “an cư lạc nghiệp” giữa lòng thủ đô tấc đất tấc vàng. Tôi cũng từng tự hào như vậy, nghĩ rằng bỏ quê ra phố là để có cuộc sống tốt hơn, hiện đại hơn, đáng để đánh đổi tất cả.
Rồi một cuối tuần, bà giúp việc nhà tôi ngỏ ý xin quá giang về quê. Quê bà cách Hà Nội gần trăm cây số, tiện đường với chuyến tôi về thăm bố mẹ vợ, nên tôi gật đầu ngay. Bà bảo chỉ cần thả dọc đường để bắt xe, nhưng tôi nhất quyết: “Để cháu chở vào tận nơi cho tiện, bà lớn tuổi rồi.”
Đường quê quanh co, càng vào sâu càng thấy cảnh vật thay đổi. Từ quốc lộ rẽ vào con đường đất đỏ, hai bên là ruộng lúa chín vàng, gió thổi mát rượi. Bà chỉ lối, giọng hào hứng lạ thường. Xe dừng trước một cổng sắt sơn xanh chắc nịch, tôi thoáng nghĩ chắc nhà bình thường thôi – giúp việc mà, chắc cũng chỉ ngôi nhà cấp bốn cũ kỹ giữa đồng.
Nhưng khi cổng mở ra, tôi và vợ chết sững.
Trước mặt là một biệt thự hai tầng rưỡi hiện đại, mái ngói đỏ au, tường sơn trắng tinh tươm, sân lát gạch đỏ bóng loáng rộng cả trăm mét vuông. Phía trước là vườn hoa rực rỡ, phía sau trải dài khu vườn cây ăn trái um tùm: bưởi, ổi, khế sai trĩu quả, giàn mướp hương leo kín lối, luống rau xanh mướt không một cọng cỏ dại. Xa xa còn thấy hồ cá nhỏ lấp lánh dưới nắng, và một góc sân có bộ bàn ghế đá dưới tán cây cổ thụ. Không khí trong lành đến mức tôi hít một hơi mà thấy lồng ngực nhẹ bẫng – thứ mùi đất, mùi lá, mùi hoa mà ở Hà Nội tôi đã quên từ lâu.
Tôi lắp bắp: “Bà… nhà bà đẹp thế này cơ à?”
Bà cười hiền, như thể đó là chuyện bình thường: “Ừ, do thằng con rể cả xây cho. Nó làm lớn bên xây dựng, làm nhà mình thì chẳng tốn mấy. Trước cả nhà anh chị cả ở đây với bà, giờ thông gia yếu nên chúng nó dắt díu nhau về ở luôn bên đó. Các cháu lớn cả rồi, bà lên phố làm cho khuây khỏa, kiếm thêm chút tiền dưỡng già thôi.”
Tôi đứng đó, nhìn ngôi nhà to đẹp gấp chục lần căn hộ chật chội của mình giữa Hà Nội, mà đầu óc quay cuồng. Căn nhà tôi đổ mồ hôi sôi nước mắt suốt mười mấy năm mới có, hóa ra còn thua xa nhà một bà giúp việc. Không gian sống ở đây – sân vườn, cây cối, không khí sạch sẽ, tiếng chim ríu rít – chính là giấc mơ tôi từng vẽ ra nhưng dần bỏ quên giữa guồng quay thành phố.
Bữa cơm đoàn tụ diễn ra ngay sau đó khiến tôi càng choáng váng hơn. Hai người con rể lần lượt chạy xe máy về, chở theo thịt heo tươi, cá sông, rau củ vừa hái trong vườn. Họ cười nói rôm rả, gọi tôi là “anh chị thành phố” rất thân tình. Rồi vợ con họ kéo đến đông đủ, trẻ con chạy nhảy cười đùa trong sân, người lớn ngồi uống trà dưới gốc cây, kể chuyện làng xóm. Họ giữ vợ chồng tôi ở lại ăn cơm, mâm cơm toàn món quê sạch sẽ, thơm lừng, không thiếu thứ gì.
Ngồi đó, hít thở không khí thoảng hương hoa giấy, nghe tiếng gió xào xạc thay vì tiếng còi xe inh ỏi, tôi chợt nhận ra mình đã đánh đổi quá nhiều: thời gian bên gia đình, sức khỏe giữa khói bụi, sự bình yên để đổi lấy một căn hộ nhỏ trong ngõ hẹp, nơi hai xe máy tránh nhau còn khó. Tôi từng nghĩ ra phố là để “nâng cao chất lượng sống”, nhưng giờ nhìn quanh, tôi thấy mình… nghèo hơn bà giúp việc rất nhiều.
Trên đường về Hà Nội đêm ấy, tôi im lặng lái xe, đầu óc hỗn loạn. Vợ tôi cũng không nói gì, chỉ thỉnh thoảng thở dài. Căn nhà ngõ nhỏ đang chờ chúng tôi phía trước bỗng trở nên ngột ngạt hơn bao giờ hết.
Và rồi cú twist thực sự đến vài tháng sau.
Một buổi chiều, bà giúp việc xin nghỉ đột ngột. Bà bảo sức khỏe yếu, muốn về quê sống hẳn với con cháu. Tôi tiếc nuối, tặng bà một khoản tiền thưởng lớn để cảm ơn những năm tháng chăm sóc gia đình. Bà cười, nhận tiền, rồi nói nhỏ: “Cảm ơn anh chị. Thật ra… bà cũng có chút tiền dành dụm, giờ về quê xây thêm cái nhà nghỉ homestay cho khách thành phố đến chơi. Dân Hà Nội bây giờ thích về quê lắm, tìm chút bình yên ấy.”
Tôi giật mình. Hóa ra bà không chỉ có ngôi nhà đẹp và gia đình hạnh phúc – bà còn nhìn thấu cái “giấc mơ thành phố” của chúng tôi từ lâu. Những năm làm giúp việc không phải vì thiếu tiền, mà để quan sát, để học hỏi cách người thành phố sống… và rồi quay về quê xây dựng một cuộc sống mà chính chúng tôi đang khao khát.
Bà đã âm thầm “nghiên cứu thị trường” ngay trong nhà tôi.
Từ đó, mỗi lần kẹt xe giữa Hà Nội ùn tắc, bụi mịn dày đặc, tôi lại nghĩ đến khu vườn xanh mát kia – và tự hỏi: liệu bao giờ mình mới đủ dũng cảm để quay đầu, như bà giúp việc đã làm một cách khéo léo và đầy chiến thắng?
Để lại một bình luận