Tám vốn kiêu hãnh. Lòng bà tự cho mình cái quyền “miệng lớn”, chỉ trích, bắt bẻ con dâu đủ điều — nhất là chuyện ăn uống. Hôm đó, con dâu làm thịt chó, dọn mâm bày ra đầy đủ, nhưng khi đến phần mắm tôm bà thường háo hức nhất, con dâu chỉ múc một muỗng nhỏ rồi chừa lại. Bà tưởng mình bị xúc phạm, đỏ mặt quát tháo, bủn rủn: “Ăn mà còn keo kiệt! Thế ai nuôi con trai bà mày suốt, ai nhịn nhục nấu cơm cho cả nhà?”
Bực tức quá, bà bắt taxi về nhà mẹ đẻ ngay trong đêm, nghĩ mình sẽ “dằn mặt” con dâu cho bõ ghét. Trên đường về, lòng bà vẫn sôi sục, miệng lẩm bẩm những lời sẽ nói sáng mai, sẽ khiến con dâu biết thế nào là lễ phép. Về tới nhà cố hương, bà vẫn chưa nguôi. Bà bỏ qua giấc ngủ, nằm trằn trọc nghĩ đến câu chuyện “mắm tôm” như một nhục nhã cần rửa.
Cả tối hôm ấy, con dâu gọi điện, giọng bình thản không nóng:
– “Mẹ về nghỉ cho khỏe. Mẹ rửa bát xong thì nhớ mở thùng gạo nhé. Con để một món ở đó, mẹ xem rồi sáng mai sang đón con về.”
Bà nghe mà nổi khùng: “Đồ con dâu vô liêm sỉ, dám dạy đời mẹ!” Nhưng trong bụng lại tò mò — mở thùng gạo là chuyện lạ. Bà gạt phăng, nghĩ: “Tôi mà mở ra rồi thì biết ngay xem con dâu chơi khăm hay dằn mặt tôi.”
êm dài, bà trằn trọc; sáng tỉnh dậy, tay vẫn run vì ấm ức, bà lấy taxi quay về nhà chồng — trong lòng vẫn nung nấu sẽ vạch trần con dâu trước họ hàng. Đến cổng, bà ăn nói hùng hồn, chờ đợi được chính thức “làm lớn chuyện”. Nhưng con dâu bảo bà chờ trong bếp, “rửa bát trước đi mẹ”. Bà gằn giọng, nén cơn giận, vừa rửa bát vừa ấm ức nghĩ ra mấy câu chê bai để phát ngay ở phòng khách.
Rồi đến phút quyết định: con dâu chỉ tay bảo: “Mẹ ra mở thùng gạo đi.” Bà lầm bầm nhưng vẫn đi — trong lòng là ý định: mở ra chứng minh con dâu mất dạy. Cánh nắp bật, bà cúi xuống — và cái gì bà nhìn thấy đã khiến mặt bà tái mét, tim ngừng một nhịp, cả người lâng lâng như bị ai bóp nghẹn.
Trong thùng gạo, không phải đầy gạo như bà tưởng. Ở trên lớp gạo là một gói ni-lon nhỏ, gói kín, bên cạnh là một phong bì dán kín, trên phong bì có ghi tên bà bằng nét chữ mềm mại: “Gửi mẹ — đọc trước khi mẹ nói”. Bà rút phong bì ra, tay run run mở — bên trong không phải tiền như bà hy vọng để mà ăn mắng con dâu, mà là một tập giấy, một cuốn sổ tiết kiệm photo, và một chiếc USB.
Tập giấy là những ghi chép ngắn mô tả từng lần con dâu âm thầm làm hộ bà, từng lần bà than phiền mà con dâu vẫn lặng lẽ chịu đựng; cuốn sổ photo là bằng chứng con dâu đã âm thầm gửi tiền, lo toan, trả nợ cho bố mẹ bà Tám lúc khó khăn; USB chứa một đoạn video — con dâu nói thẳng trước ống kính: “Mẹ ơi, con không muốn mẹ xấu hổ vì cái bát mắm, con để món này để mẹ hiểu: con đã vun vén, chịu đựng, trả nợ, lo cho cả nhà bao năm. Con cho mẹ tự trọng, chứ không cho mẹ cái quyền làm nhục người khác.”
Bà mở USB — màn hình hiện lên chính giọng con dâu: con dâu kể chuyện mẹ Tám từng nhiều lần: xỉ vả, lấy cớ keo kiệt để bắt bẻ; kể chuyện con dâu đã âm thầm bỏ tiền để sửa mắt cho cháu, đã cầm sổ tiết kiệm để lo viện phí cho bố mẹ bà Tám lúc túng thiếu — tất cả đều được ghi thành bằng chứng. Video kết thúc bằng lời thốt buốt: “Con không muốn nhà này sống bằng oán hờn. Con đưa lại cho mẹ tất cả những gì mẹ cần — hãy giữ phẩm giá, hãy nghĩ đến con cháu. Nếu mẹ muốn nói thì hãy nói trước sự thật.”
Bà đứng chết trân. Cơn giận vừa nổ ra chưa kịp, thì một lớp xấu hổ, tội lỗi ùa về. Mấy tiếng gọi của họ hàng bên trong nhà trở nên mơ hồ: “Mẹ… mẹ có sao không?” Môi bà khô, bà nghe tiếng tim mình đập to như trống; toàn bộ cái khoảnh khắc bà tưởng mình thắng — “đi tố con dâu” — vụt tan như bong bóng xà phòng.
Sáng hôm sau, bà không về phòng mẹ đẻ nữa. Bà đi thẳng đến nhà chồng — nhưng không phải để la mắng, mà quỳ ngay trước bàn thờ con trai, trước mặt con dâu và cả hàng xóm đã tụ tập vì tò mò. Bà cúi đầu, giọng nghẹn:
– “Con ơi… mẹ sai. Mẹ đã phán xét con vội vàng. Mẹ không biết con âm thầm làm bao nhiêu việc cho nhà này, mẹ không biết con đã chịu đựng những lời cay nghiệt của mẹ. Mẹ xin lỗi… mẹ xin lỗi vì đã để miệng mình làm tổn thương.”
Hàng xóm xì xào; một vài người nhìn bà với ánh mắt thương hại, vài người thì mím môi, hiểu ra rằng trước đó họ đã thiên vị lời than của bà. Con dâu đứng lặng, mắt đỏ, nhưng giọng vẫn nhỏ:
– “Mẹ, chuyện mắm tôm chỉ là chuyện nhỏ. Con gửi mẹ những giấy tờ ấy để mẹ hiểu: con không cần mẹ phải tỏ ra hào phóng; con chỉ cần mẹ tôn trọng con như người nhà.”
Bà Tám cúi mặt khóc nức nở. Cả làng nhìn cảnh tượng: người đàn bà suốt ngày hùng hục la lối, giờ lặng lẽ quỳ xin lỗi giữa râm ran tiếng thì thầm — đó là một cú bẽ mặt không thể nào xóa. Bà đi khắp ngõ, chạy đến từng nhà xin lỗi vì đã nói xấu con dâu; sáng hôm sau, bà được mời lên họp tổ dân phố để kể lại sự thật, và sự thật ấy khiến những lời thương hại ban đầu quay sang thành lời chỉ trích không thương xót dành cho những ai đã vội tin lời bà mà không biết sự thật.
Cú twist không chỉ nằm ở “thùng gạo” — mà ở chỗ, bà Tám vốn tưởng mình có quyền lên lớp người khác, lại bị con dâu dùng chính lòng tốt và chứng cứ thực tế đánh trúng vào lòng tự trọng. Bà mất mặt trước thiên hạ, nhưng thứ giá trị hơn là bà học được một bài học đắt giá: đừng lấy miệng làm thước đo phẩm hạnh người khác; đừng vội đánh giá khi mình không nếm trải công sức của họ.
Để lại một bình luận