Cái chết của bà Thi diễn ra đột ngột như một cái chớp mắt giữa trưa hè oi ả. Bà gánh rau về, vừa đặt gánh xuống góc sân là đổ vật ra, không kịp trăng trối một lời. Làng Chùa bỗng chốc nhuốm màu tang tóc, tiếng kèn đồng bi ai kéo dài từ cổng nhà cụ Tùng đến tận cuối làng.
Trong căn nhà gỗ ba gian cổ kính, điều khiến cả làng Chùa phải bàn tán xôn xao không phải là sự ra đi bất ngờ của bà Thi, mà là tiếng khóc của Thương – cô con dâu cả.
Thương khóc. Thương khóc không chỉ lớn, mà là khóc vỡ tiếng, khóc xé lòng.
“Mẹ ơiiiii! Mẹ bỏ con bơ vơ thế này saooooo… Hức hức… Ai đỡ đần con cái việc nhà nữa… Mẹ ơi!”
Tiếng khóc của Thương át cả tiếng kèn, át cả tiếng tụng kinh của thầy cúng. Mọi người trong họ, ai cũng phải ngước nhìn. Bà Tám hàng xóm thì thầm với cô Hai: “Ôi chao, con Thương nó hiếu thảo thật. Khóc thế kia, ruột gan phải tan nát lắm.”
Nhưng ánh mắt của Tùng, chồng Thương, và đặc biệt là ánh mắt của Cụ Tùng, bố chồng cô, lại không mang vẻ cảm kích. Chúng lạnh tanh, thậm chí có chút gai góc, khó hiểu.
Thương, người vốn nổi tiếng là dâu thảo hiền, khéo léo, bỗng chốc trở thành tâm điểm của sự ngưỡng mộ và cả sự hoài nghi ngầm.
Suốt ba ngày đại tang, Thương như một cái bóng vật vờ, luôn túc trực bên linh cữu. Cô lo liệu từ bữa ăn cho khách đến sắp xếp vòng hoa. Nhưng cứ mỗi lần nhìn thấy chiếc quan tài gỗ mun, Thương lại gục xuống, tiếng khóc nghẹn ngào đến mức phải có người đỡ.
Đến đêm cuối cùng, khi mọi việc đã tạm lắng, chỉ còn lại những người cốt nhục trong nhà thức canh, Thương vẫn ngồi đó, đôi mắt sưng húp, rên rỉ gọi mẹ.
“Này con dâu,” – Cụ Tùng, người chưa nói một lời nào với Thương suốt ba ngày qua, bỗng lên tiếng, giọng trầm đục, khô khốc.
Thương giật mình ngước lên, tim đập thình thịch.
“Con vào buồng trong, thay quần áo. Có việc đại sự cần họp.”
Tùng liếc nhìn Thương một cái rồi quay mặt đi. Ánh mắt anh không có chút xót thương nào cho người vợ đã kiệt sức.
II. Bàn Trầu, Nồi Nước Vối và Phiên Tòa Lặng Lẽ
Căn buồng trong của cụ Tùng được thắp sáng bằng một chiếc đèn dầu vàng vọt. Không khí nặng như chì.
Có mặt đầy đủ: Cụ Tùng ngồi đầu giường, Tùng (chồng Thương) và hai người em chồng (Lan và Hưng) ngồi hai bên. Thương ngồi đối diện, cô cảm thấy mình như một tội nhân giữa phiên tòa không có luật sư.
Cụ Tùng nhấp một ngụm nước vối lạnh, chậm rãi nhả khói từ điếu thuốc lào, rồi đặt chiếc điếu cày xuống sàn nhà bằng một tiếng “cạch” khô khốc.
“Thương,” – Cụ Tùng gọi tên cô, giọng không cao nhưng đủ sức nặng khiến Thương rùng mình.
“Dạ… con nghe ạ.”
“Con đã về nhà này được mười lăm năm rồi. Mười lăm năm, con làm dâu, làm vợ, làm mẹ. Ai trong làng Chùa cũng khen con hiếu thảo, đảm đang.”
Thương cúi đầu, lòng cô như có lửa đốt. Cô biết, sau lời khen này, sẽ là một đòn giáng mạnh.
“Thương này, tao hỏi con một câu. Con trả lời thật lòng, không được gian dối.”
“Dạ… con xin hứa ạ.”
Cụ Tùng đưa tay với lấy chiếc hộp gỗ nhỏ trên bàn thờ, mở ra. Bên trong là một tập giấy đã ngả màu, và một chiếc vòng ngọc bích xỉn màu.
“Hôm bà Thi mất, lúc Tùng bế bà vào, bà có nắm chặt trong tay cái gì không?”
Thương nuốt nước bọt. Cô nhớ như in.
“Dạ, có ạ. Mẹ nắm chặt một… chiếc khóa đồng nhỏ.”
Tùng và Lan đồng loạt siết chặt tay. Hưng thì cúi gằm mặt.
Cụ Tùng gật đầu, nhưng ánh mắt vẫn không rời Thương.
“Phải. Chiếc khóa đồng đó… nó mở chiếc hộp này. Con có biết không?”
“Dạ, con không biết.” – Thương lắp bắp.
“Mười lăm năm. Con ở trong nhà này, con phục vụ bà Thi, con chăm sóc từ bát nước đến miếng trầu. Con không biết là chiếc hộp này bà Thi luôn giấu dưới đáy tủ quần áo sao?”
“Thật sự con không biết ạ…”
Cụ Tùng bỗng cười một tiếng. Tiếng cười đó lạnh lẽo, không hề mang ý vui.
“Con khóc to nhất nhà. Thậm chí còn lớn hơn cả Tùng, lớn hơn cả con Lan, con Hưng.”
Thương run rẩy. Cô ngẩng đầu nhìn chồng. Tùng vẫn im lặng, anh nhìn thẳng vào mắt cô, ánh mắt không hề có chút ấm áp nào.
“Con khóc lớn như thế… là để làm gì, Thương?”
III. Sự Thật Dưới Lớp Vỏ Hiếu Thảo
Giọng cụ Tùng bỗng chuyển sang âm vực trầm hơn, như sấm rền:
“Con khóc, vì con sợ hãi.”
“Con khóc, vì con mất đi người canh giữ bí mật của con.”
Thương bật khóc nức nở, lần này là nước mắt của sự tuyệt vọng, không phải màn kịch ở ngoài kia.
“Bố… Bố nói thế là sao ạ…”
Cụ Tùng đặt chiếc vòng ngọc bích lên mặt bàn, ánh đèn dầu hắt lên làm lộ những vết nứt nhỏ.
“Thương, nói cho cả nhà nghe. Ai là tác giả của tờ giấy nợ này?”
Cụ Tùng đưa cho Thương xem một tờ giấy ố vàng. Đó là một tờ giấy vay nợ với chữ ký của Thương và một người lạ, số tiền lên đến năm trăm triệu đồng, với lãi suất cắt cổ. Ngày ký nợ là cách đây… hai năm.
Thương như chết lặng. Cô không ngờ, cái bí mật kinh khủng nhất mà cô đã cố giấu kín, bà Thi lại biết.
“Cái giấy nợ đó, mẹ con đã giúp con trả. Bà Thi đã phải bán đi mảnh đất ruộng tốt nhất ở Gò Đống mà Tùng định để xây nhà. Bà Thi đã phải bán đi chiếc vòng ngọc gia truyền này để chuộc cái mạng sống và danh dự cho con, cái mạng sống đang mang thêm hai đứa cháu của nhà này.”
Thương gục xuống. Cô đã vay nặng lãi để chạy tiền cho người em trai cờ bạc. Cô đã cầu xin bà Thi, quỳ lạy van xin trong đêm. Bà Thi không nói cho ai, bà chỉ thở dài, rồi lặng lẽ đi bán ruộng, bán vòng. Bà chỉ dặn Thương một câu: “Sống cho xứng đáng, đừng bao giờ để bố con biết. Ông ấy không chịu nổi đâu.”
“Bà Thi đã phải nằm viện hai lần vì huyết áp cao sau chuyện đó. Con có biết không?” – Cụ Tùng tiếp tục, giọng đầy đau đớn.
“Và Thương, con có biết bà Thi nói gì với tao không? Bà ấy nói, tao phải im lặng. Bà ấy nói, ‘nó khóc lớn như thế, là nó đang sám hối đấy ông ạ.’”
Cụ Tùng vỡ òa, ông quay đi, vai run lên.
“Nhưng tao không tin. Tao thấy con khóc, tao chỉ thấy con diễn. Diễn cho cả làng xem, để che lấp đi tội lỗi của con. Diễn để người ta quên đi, chính con là người đã gián tiếp… giết mẹ nó.”
Tùng cuối cùng cũng lên tiếng. Giọng anh run rẩy, nhưng chứa đựng sự căm phẫn tột độ.
“Thương. Cô nói đi. Mười lăm năm làm dâu, cô nói cô thương mẹ tôi. Cô thương mẹ tôi đến mức phải để bà bán hết của cải để chuộc lỗi cho cô và cái gia đình đẻ thối nát của cô sao?”
Thương bò đến chân chồng, nước mắt giàn giụa.
“Em xin lỗi… em sai rồi… Tất cả là lỗi của em… Nhưng em thề, em thật sự thương mẹ… Em sợ, em sợ bố biết, em sợ anh biết, em sợ nhà mình tan nát… Mẹ đã hứa không nói…”
“Bà ấy không nói!” – Tùng gào lên, đẩy Thương ra.
“Bà ấy đã bảo tôi. Tất cả! Bà ấy nói với tôi trước khi nhắm mắt: ‘Tao không hối hận vì giúp con Thương, nhưng tao hối hận vì tao đã không dạy con nó biết sống thật thà, thằng Tùng ạ.’ Bà ấy bảo tôi: ‘Cứ để nó khóc. Rồi con hãy giải quyết cho rõ ràng.’”
IV. Chia Ly Của Đêm Tang
Lời trăng trối của bà Thi, lời nhắn nhủ cuối cùng của người mẹ đã phải chịu đựng bí mật khủng khiếp một mình, đã đẩy câu chuyện lên đến đỉnh điểm.
Cụ Tùng đứng dậy. Mặc dù ông là người đau khổ nhất, nhưng ông lại là người đưa ra phán quyết cuối cùng, lạnh lùng, dứt khoát.
“Mày không thể ở lại nhà này được nữa, Thương.”
Thương ngước nhìn, đôi mắt đỏ ngầu, khuôn mặt biến dạng vì khóc lóc.
“Bố! Con xin bố… con còn hai đứa con! Con sẽ làm trâu làm ngựa… con sẽ trả hết nợ… con xin bố…”
“Nợ của con, không phải là tiền.” – Cụ Tùng nói, giọng không còn một chút tình cảm nào.
“Nợ của con là nợ niềm tin. Cái danh dự của nhà này. Tùng, mày nói đi.”
Tùng đứng thẳng, nhìn Thương bằng ánh mắt xa lạ, như nhìn một người dưng.
“Sáng mai, khi khách khứa đã về hết, cô về nhà đẻ đi. Cô không còn là dâu con nhà này nữa.”
Thương như bị sét đánh ngang tai. Cô gào lên: “Anh Tùng! Em là vợ anh! Anh nỡ lòng nào… Hai đứa con! Chúng sẽ gọi ai là mẹ?”
“Chúng sẽ gọi cô là người mẹ đã gián tiếp giết bà nội chúng, người mẹ đã phản bội niềm tin của cha chúng.” Tùng cúi xuống, giọng anh đứt quãng, nhưng không thể hiện sự yếu lòng. “Cô về nhà đẻ. Tôi sẽ gửi giấy ly hôn đến đó. Cô không cần về đây lấy đồ. Mọi thứ tôi sẽ gửi sau. Từ giờ, cô không được bước chân qua cổng nhà này nữa.”
Thương hoàn toàn sụp đổ. Cô không chỉ mất đi một người mẹ chồng, một người đã bao bọc cô khỏi sai lầm tày trời, mà còn mất đi cả gia đình, cả cuộc đời cô.
Cô lồm cồm bò dậy, khập khiễng bước ra khỏi căn buồng tối, đi qua linh cữu mẹ chồng, nơi tiếng kèn đồng vẫn còn văng vẳng đâu đó.
Ngoài trời, màn đêm buông xuống đen kịt. Thương bước đi, không dám ngoái đầu lại, tiếng khóc của cô đã tắt hẳn, chỉ còn lại sự câm lặng đáng sợ của một cuộc đời vừa bị phán quyết.
Tiếng khóa cổng sắt kẽo kẹt đóng lại sau lưng Thương như một nhát dao kết liễu.
Sáng hôm sau, làng Chùa chỉ thấy con dâu cả vắng mặt, người ta đồn rằng cô ốm nặng vì khóc thương mẹ chồng quá nhiều. Không ai biết, đêm tang ấy, cái chết của người mẹ chồng đã phơi bày một sự thật tàn khốc, đẩy cô con dâu hiếu thảo kia vào vực sâu cay đắng.
Để lại một bình luận